Hoeve Avondrust in Vlaardingen wordt gerund door Mirjam. Ze werkt volgens de principes van de permacultuur. Ze legt het uit als zorg voor de aarde, zorg voor de mens en eerlijk delen. Rondom de bomen laat ze bijvoorbeeld de boomspiegels staan met ‘onkruid’ om het water vast te houden. Ze produceert ontzettend veel verschillende soorten fruit en heeft meerdere soorten appels- en perenbomen. Een diversiteit in gewassen trekt ook een diversiteit aan in insecten en andere beestjes. 'Ze zijn allemaal van harte welkom', zegt Mirjam.
Wout en Anneke Lugtenburg runnen samen Hof van Heden in Geervliet. Ze telen onder andere bloemen, pompoenen en uien. Ze hebben een aantal oplossingen bedacht die de biodiversiteit stimuleren. Zo maken ze gebruik van een ecoploeg. Met deze ploeg wordt de bovenste laag van de grond, waar het bodemleven het actiefst is, zo min mogelijk beroerd. Langs de slootkanten zaaien ze een gras-klaver mengsel dat in bloei aantrekkelijk is voor bijen en andere insecten en daarmee ook als voedselbron dient voor vogels.
Voor stedelijke biodiversiteit kun je terecht bij Rotterdamse Munt. Je vindt meer dan 300 soorten eetbare planten in hun stadstuinen. Het is een ware, groene oase voor de inwoners van Rotterdam. Hun tuinen filteren natuurlijk ook water en de lucht. Het werkt verkoelend in de zomer en in de winter bieden de gewassen beschutting aan insecten.
Als biodynamische boerderij draagt Hoeve Biesland zorg voor de natuur terwijl ze melk, vlees en groenten van eigen bodem produceren. In de moestuin gebruiken ze geen pesticiden, chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest. Om ervoor te zorgen dat de bodem niet uitgeput raakt en onvruchtbaar wordt, is er gekozen voor vruchtwisseling: 6 jaar lang wisselen ze de gewassen om zo balans in het bodemleven te behouden. Hun koeien grazen en bemesten ondertussen op natuurlijke wijze het land. In het voorjaar zijn de weidevogels ook actief op hun velden. Er wordt daarom pas gemaaid als de vogels klaar zijn met broeden.
Peter van der Erve teelt onder andere wortels, aardappelen en uien voor Rechtstreex. Eind oktober zijn alle gewassen geoogst en worden er groenbemesters gezaaid: een mengsel van planten zoals huttentut, vlas en haver. Die worden in december gehakseld en ondergespit. Zo worden ze voeding voor de bodem. Een andere bijzondere manier om de bodem zoveel mogelijk met rust te laten, is zijn vaste-rijpadensysteem. In de vaste rijpaden ontstaat door het herhaald berijden een dichte ondergrond die ook onder natte omstandigheden goed berijdbaar is. De teeltzone wordt niet bereden en dat voorkomt verdrukking van de grond. Aan zijn akkerranden heeft Peter bloemenstroken gezaaid. Ook heeft hij, net als Hoeve Biesland, een zesjarenplan voor vruchtwisseling.
Rob van Paassen teelt in een kas, maar ook daar kun je duurzame keuzes maken en werken met de natuur. In de kas worden luizen en ander ongedierte bestreden met diverse soorten insecten. Hommels bestuiven de tomaten. Rondom de kas liggen weilanden waar paarden grazen en kippen scharrelen. De dieren eten de onverkoopbare restjes groente en geven daarvoor weer mest terug.
Ben je benieuwd wat andere boeren en makers doen? Bekijk hun eigen pagina's om meer te leren over hun manieren van telen.